UCHWAŁA NR XVI/100/2008

Rady Gminy w Kołaczkowie

z dnia 25 kwietnia 2008 roku

w sprawie: zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Wszemórz

Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 roku, Nr 142, poz. 1591, z 2002 r., Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 214, poz. 1806; z 2005 r. Dz. U. Nr 172, poz. 1441; z 2006 r. Dz. U. Nr 17, poz. 128, Nr 181, poz. 1337, z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974, Nr 173, poz. 1218) Rada Gminy w Kołaczkowie uchwala, co następuje:

§ 1.

Przyjmuje się dokument „Plan odnowy miejscowości Wszembórz" stanowiący załącznik
nr 1 do niniejszej uchwały.

§ 2.

Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Kołaczkowo.

§ 3.

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA

Plan Odnowy Miejscowości
Wszembórz

Załącznik nr 1

Do Uchwały nr XVI/100/2008

Rady Gminy w Kołaczkowie

Z dnia 25 kwietnia 2008 r.

Spis treści

Wstęp 3

1. Charakterystyka Gminy Kołaczkowo 4

Charakterystyka miejscowości Wszembórz 9

Zasoby miejscowości Wszembórz 10

2. Analiza SWOT 11

3. Planowane działania na rzecz odnowy miejscowości
   w latach 2008 - 2018 13

Wstęp

Rozwój i odnowa obszarów wiejskich to jedno z najważniejszych wyzwań jakie stoi przed Polską w dobie wzmożonego procesu integracji narodów Europy. Zasadniczym celem jest zniwelowanie istniejących dysproporcji w poziomie rozwoju obszarów wiejskich
w stosunku do terenów zurbanizowanych lub objętych planem urbanizacji.

Dla prowadzenia działań zmierzających do poprawy przez Jednostki Samorządów Terytorialnych obecnej sytuacji na wsi niezbędny jest Plan Odnowy Miejscowości.

U źródeł koncepcji rozwoju i odnowy wsi oraz terenów wiejskich doszukać
się możemy potrzeby zróżnicowania działalności gospodarczej wśród mieszkańców wsi oraz kształtowanie jej w sposób zapewniający zachowanie walorów środowiskowych
i kulturowych, poprawy warunków życia poprzez rozwój infrastruktury oraz zapewnienia mieszkańcom i przedsiębiorcom dostępu do jak najszerszego wachlarza usług, a także rozwoju funkcji kulturowych i społecznych wsi.

Odnowa wsi, w przypadku sołectwa Wszembórz będzie polegać w szczególności
na realizacji następujących działań:

• Budowa parkingu przy cmentarzu i przy Kościele

• Budowa drogi Wszembórz - Cieśle Wielkie przez Cieśle Małe

• Remont elewacji kościoła, budowa prezbiterium oraz remont plebani

• Modernizacja świetlicy wiejskiej oraz zakup wyposażenia

• Adaptacja budynków gospodarczych przy parafii na salę spotkań

• Budowa placu zabaw

• Montaż instalacji centralnego ogrzewania w szkole podstawowej

Gmina Kołaczkowo stara się o dofinansowanie wybranych działań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Plan Odnowy Miejscowości Wszembórz będzie załącznikiem do wniosku o wsparcie finansowe.

1

Charakterystyka Gminy Kołaczkowo

Gmina Kołaczkowo położona jest w centralnej części woj. wielkopolskiego, po prawej stronie Warty, w pow. wrzesińskim.

Od północy graniczy z gminą Września i Strzałkowo, od wschodu z gminą Lądek
i gminą Pyzdry, od południowego-wschodu i od południa z gminą Żerków oraz od zachodu
z gminą Miłosław.

Źródło: Dane Urzędu Gminy

Gmina usytuowana jest w środkowym biegu rzeki Warty na Pojezierzu Wielkopolskim, w obszarze Równiny Wrzesińskiej oraz Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej. Fragment Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej w obrębie Gminy stanowi korytarz ekologiczny Śremski Warty o znaczeniu krajowym nr 27.

Najwyżej położony punkt stanowi Oz Krzywogórski (107.72 m n.p.m.), natomiast najniżej leżący znajduje się w pradolinie Warszawsko-Berlińskiej nad Wartą (69,0 m n.p.m.). Obszar Gminy urozmaicają doliny cieków i rowów.

Pod względem rzeźby terenu obszar Gminy jest mało urozmaicony. Przeważający obszar Gminy stanowi wysoczyzna morenowa płaska, łagodnie opadająca ku południowi,
w kierunku rz. Warty i jej doliny. Wyraźne formy morfologiczne stanowią:

• dolina rzeki Wrześnicy ze zboczami o spadkach >10% we wschodniej części Gminy

• pradolina Warty z krawędziami wysokości 10-12 m

• ciąg pagórków ozowych w północnej części gminy, zwany „krzywogórskim".

Gminę Kołaczkowo cechuje deficyt wód powierzchniowych, co objawia się niską zdolnością retencyjną obszaru oraz niską zasobnością obszaru zlewni. Wody powierzchniowe zajmują zaledwie 115 ha powierzchni, co stanowi 1% powierzchni Gminy.

Gmina leży w środkowym biegu rzeki Warty. Zlewnie cząstkowe tej rzeki - górny odcinek Miłosławki oraz dolny odcinek Wrześnicy - tworzą układ hydrograficzny obszaru. Warta stanowi regulator stosunków wodnych południowej części Gminy, przy jednoczesnym oddziaływaniu czynników meteorologicznych. Wpływ rzeki uwidacznia się najbardziej
w jej bezpośrednim sąsiedztwie, na terasie zalewowej. Terasa charakteryzuje się występowaniem starorzeczy wypełnionych wodą - „oczek wodnych". Starorzecza, zagłębienia erozyjne, pełnią funkcję lokalnych zbiorników retencyjnych. W środkowym biegu rzeki Warty najniższe stany wód mają miejsce we wrześniu, podczas gdy wezbrania występują w marcu.

Rzeki Wrześnica i Miłosławka należą do rzek o śnieżno-deszczowym reżimie zasilania,
z jednym maksimum (w okresie marca-kwietnia) oraz jednym minimum ( w sierpniu-wrześniu) w ciągu roku. Wezbrania roztopowe występują najczęściej w miesiącach lutym
i marcu. Latem mogą występować wezbrania wywołane wysokimi opadami atmosferycznymi. Stany niżówkowe w ciekach pojawiają się już w czerwcu.

W przebiegu stanów i przepływów rzek dominują stany niskie przy niedużym udziale stanów średnich i wysokich. Niska zdolność retencyjna obszaru wynika z budowy utworów przypowierzchniowych (przewaga glin zwałowych) oraz uwarunkowań klimatycznych związanych z niskimi wartościami opadów oraz wysokim parowaniem.

Bilans wodny poprawiają zbiorniki małej retencji wodnej, z których największy „Borkowo" znajduje się na prawym dopływie rzeki Wrześnicy - Kanale Kołaczkowskim. W zbiorniku tym o powierzchni 14,9 ha magazynowanych jest 240 tys. m³ wody, wykorzystywanej na potrzeby rolnictwa. Małe zbiorniki wiejskie o przeznaczeniu przeciwpożarowym znajdują się w Kołaczkowie (2 zbiorniki o pow. 245 m²), Gałęzewicach (100 m²), Gorazdowie (60 m²). Ponadto na terenie Gminy znajduje się kilka mniejszych stawów rybnych: w Bieganowie, Krzywej Górze, Grabowie Królewskim, Spławiu, Wszemborzu, Budziłowie, Borzykowie i Sokolnikach.

Gmina Kołaczkowo charakteryzuje się występowaniem średnio urodzajnych gleb,
ze wskaźnikiem waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej (66,3 pkt), przekraczającym nieznacznie średnią krajową (65,3 pkt).

Szata roślinna Gminy jest skromna. Lasy mieszane i liściaste zajmują zaledwie
7% powierzchni Gminy, przy średniej lesistości kraju 29,2% Zasoby leśne skoncentrowane
są w okolicach Gorazdowa - Sokolnik. Mniejsze kompleksy leśne znajdują się w rejonie Krzywej Góry oraz w Pradolinie Warciańsko - Obrzańskiej. Dominującym typem lasu jest bór mieszany z świeży z monokulturami sosnowymi. W mniejszym stopniu występuje las mieszany, w którym przeważa dąb z domieszką brzozy oraz sosny. Obszary wilgotne zajmuje typ siedliskowy boru mieszanego wilgotnego. Dolina środkowej Warty z obszarem pradoliny znajduje się w strefie krajobrazu łęgów wierzbowo-topolowych.

Elementem zasługującym na uwagę są bogate zadrzewienia śródpolne. Większość
z nich porasta tereny nieatrakcyjne rolniczo, w bezpośrednim otoczeniu wyrobisk, oczek wodnych, wyniesień terenu.

Szatę roślinną wzbogacają parki dworskie i zieleń cmentarzy. Parki charakteryzują
się dużymi walorami estetyczno-krajobrazowymi, 8 z nich posiada dokumentację ewidencyjną, 6 wpis do rejestru zabytków i objętych jest ochroną Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. W parku w Kołaczkowie znaleźć można 2 pojedyncze okazy tulipanowców amerykańskich wpisanych do rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody.

. Wykaz parków Gminy Kołaczkowo

Źródło: Dane Urzędu Gminy

Gmina posiada dwa udokumentowane złoża kruszywa naturalnego - Spławie i Spławie II oraz jedno surowców ilastych Grabowo-Kołaczkowo, jak również rozpoznane wstępnie złoża torfu o zasobach szacunkowych. Zasoby złóż kruszywa są obecnie eksploatowane, złoża surowców ilastych mogą służyć do produkcji lekkich kruszyw ceramicznych.

Tereny, posiadające walory przyrodniczo-rekreacyjne, znajdują się w otoczeniu zbiornika Borkowo, który uprzednio winien zostać przystosowany do pełnienia funkcji rekreacyjnej. Możliwa jest na tym obszarze zabudowa letniskowa.

Możliwe jest również rozwijanie agroturystyki na terenach wsi Krzywa Góra
i Spławie, posiadających predyspozycje do pełnienia funkcji rekreacyjnej.

W sumie na terenie Gminy znajduje się 695 indywidualnych gospodarstw rolnych, które gospodarują na areale 8.972 ha, czyli na ponad 90% wszystkich użytków rolnych
w Gminie. W strukturze gospodarstw rolnych zwraca uwagę wysoki udział gospodarstw o powierzchni powyżej 15 ha. Na ogólną liczbę 695 gospodarstw aż 216 ma powierzchnię przekraczającą 15 ha, obejmując blisko 70% powierzchni użytków rolnych. Gospodarstw
o areale 10-15 ha jest 116 i obejmują one ponad 16% powierzchni użytków rolnych Gminy. Gospodarstw małych, o areale 1-2 ha jest 149 (21,4% ogółu), ale gospodarzą zaledwie na 130 ha, stanowiących 1,4% uprawianych użytków rolnych. Należy przypuszczać, że praca
w rolnictwie nie jest głównym źródłem utrzymania dla właścicieli tych gospodarstw.

Grunty orne zajmują zdecydowaną większość (ponad 93% powierzchni) terenów wykorzystywanych przez działalność rolniczą (por. Wykres 2.2).

W strukturze tej przeważają zboża (77,5% całości upraw), głównie pszenżyto ozime (23,5%), jęczmień jary (14,1%) oraz pszenica ozima (13,4%).

Na terenie Gminy ważną rolę odgrywa również hodowla, przede wszystkim trzody chlewnej.

Główne walory gospodarcze Gminy to:

• relatywnie korzystne położenie (Konin-Poznań, bliskość autostrady)

• dostępność terenów inwestycyjnych

• wzrost liczby podmiotów gospodarczych

• duży udział dużych gospodarstw rolnych (pow. 15 ha)

• własność prywatna gospodarująca na ponad 90% powierzchni użytków rolnych

• zasoby wód podziemnych

• atrakcje kultury - grodziska, kościoły, pałace (Reymont), izby regionalne.

Pewne obszary wymagają uwagi władz gminnych i próby rozwiązania problemów. Główne problemy i słabości Gminy to:

• wzrost bezrobocia do poziomu powyżej średniej krajowej

• niska lesistość Gminy (7%)

• przeciętne warunki do produkcji rolniczej i niska jakość gleb

• brak zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego

• mała liczba grup producenckich

• brak systemu ulg podatkowych

• niska zdolność retencyjna obszaru

• brak bazy noclegowej i słabo rozwinięta baza gastronomiczna.

2

Charakterystyka miejscowości Wszembórz

Właścicielami wsi w 1247 r. byli Zarębowie z Czeszewa, a w 1358 - Jezierscy, którzy sprzedali ją Łukaszowi Górce biskupowi włocławskiemu. W latach 1578- 1615 Wszembórz należał Kuszkowskich / w tym czasie stał tu wiatrak/, a następnie Wrzesińskich.
W dokumencie z 1310 roku występuje jako świadek Jakub, sołtys ze Wszemborza. W roku 1396 odbył się proces Wydźgi z Budziłowa z chłopami ze Wszemborza. Kościół drewniany istniał już przed rokiem 1510. Obecny murowany, pochodzi z 1934 r.

W połowie XVIII w. Wszembórz nabyli Zbijewscy, a następnie Suchorzewscy.
W 1895 r. mieszkało 181 osób w 21 domach w części chłopskiej i 254 osoby w 10 domach
w części dworskiej. We wsi znajdowała się wówczas parowa gorzelnia.

Obecnie wieś zamieszkuje 319 mieszkańców, 148 kobiet oraz 171 mężczyzn.
W większości domostwa usytuowane są przy drodze wojewódzkiej nr 441 oraz przy drodze powiatowej Wszembórz - Kołaczkowo. Większa część mieszkańców utrzymuje
się z produkcji rolnej oraz hodowli trzody chlewnej.

Ze względu na brak zakładów przemysłowych we wsi praktycznie nie występuje zanieczyszczenie środowiska. Ponadto wieś otoczona jest zewsząd zielenią.

Ponadto mieszkańcy Wszemborza kultywują tradycje - coroczne spotkania
w świetlicy wiejskiej z okazji Dnia Kobiet, festyn przy okazji obchodów Dnia Dziecka. Mieszkańcy zawsze starają się wspólnie rozwiązywać wszystkie problemy, z którymi
się borykają. Często się spotykają i dyskutują o przyszłości wsi i dzieci zamieszkujących wieś.

3

Zasoby miejscowości Wszembórz

Kultura i oświata

• Szkoła Podstawowa - obecnie uczęszcza tam 15 uczniów mieszkających
  we Wszemborzu oraz dzieci z sąsiednich miejscowości.

Sport i rekreacja

• LZS Wszembórz - piłka nożna, siatkówka, siatkówka plażowa, tenis stołowy, futsal

• Boisko sportowe do piłki nożnej i siatkówki plażowej oraz plac przy remizie OSP

Organizacje

• Koło Gospodyń Wiejskich - cykliczne, coroczne imprezy kulturalne - Dzień Kobiet, Dzień Dziecka, Dzień Matki itp..

• Ochotnicza Straż Pożarna - aktywność fizyczna druhów ochotników, zawody pożarniczo - sportowe,

Liczba mieszkańców

Wieś zamieszkuje 319 mieszkańców.

Kobiety - 148 Mężczyźni - 171

Dzieci w wieku szkolnym

Klasa „0"	4 uczniów	Klasa 5	3 uczniów
Klasa 1	3 uczniów	Klasa 6	5 uczniów
Klasa 2	5 uczniów	Klasa 1 gimnazjum	7 uczniów
Klasa 3	7 uczniów	Klasa 2 gimnazjum	4 uczniów
Klasa 4	4 uczniów	Klasa 3 gimnazjum	5 uczniów

4

Analiza SWOT¹

5

Planowane działania na rzecz odnowy miejscowości
w latach 2008 - 2018

Przy ustalaniu kolejności planowanych działań przeprowadzono konsultacje
z mieszkańcami (zebranie wiejskie - 19.02.2008 r.). Mieszkańcy przyjęli za priorytetowe inwestycje związane z poprawą infrastruktury drogowej i publicznej oraz te, dla których beneficjentami są najmłodsi mieszkańcy terenu objętego Planem Odnowy Miejscowości. Zważając na potrzeby mieszkańców oraz na zgodność działań z priorytetami Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Kołaczkowo przyjęto następującą kolejność:

• 2008 r. - Budowa drogi Wszembórz - Cieśle Wielkie przez Cieśle Małe - Wielu mieszkańców Wszemborza oraz sąsiednich wsi codziennie pokonuję tę drogę. Utwardzenie drogi ułatwiłoby też dojazd rolnikom do pól. Budowa tej drogi jest ujęta w Planie Rozwoju Lokalnego Gminy Kołaczkowo.

  • 2 mln zł

• 2009 r. - Modernizacja świetlicy wiejskiej oraz zakup wyposażenia - świetlica
  we Wszemborzu jest jedynym miejscem spotkań, imprez, zabaw itp. W świetlicy wiele pomieszczeń wymaga remontu: kuchnia, korytarz, główna sala, a także toalety.

  • 40 tys. zł

• 2010 r. - Budowa placu zabaw - przy planowaniu przestrzeni na wsi nie należy zapominać o najmłodszych. Plac zabaw dałby dzieciom odskocznię od codziennych monotonnych rozrywek. Dla prawidłowego rozwoju dziecka niezbędne jest czyste powietrze. Plac zabaw będzie dużo bezpieczniejszym miejscem do zabawy niż pobocze ruchliwej drogi wojewódzkiej.

  • 20 tys. zł

• 2011 r. - 2015 r. - Adaptacja budynków gospodarczych przy parafii na salę spotkań - Budynki gospodarcze przy parafii stoją nieużytkowane, a mieszkańcy bardzo często potrzebują
  się spotkać, porozmawiać. Na sali będą się mogły odbywać również szkolenia, czy różne zajęcia pozaszkolne. Należy również wyposażyć salę w komputer z dostępem do Internetu aby młodzież mogła korzystać z nowych możliwości poszerzania wiedzy i zainteresowań.

  • 200 tys. zł

• 2013 r. - Montaż instalacji centralnego ogrzewania w szkole podstawowej - W szkole podstawowej we Wszemborzu uczy się 37 dzieci. W szkole pomieszczenia ogrzewane
  są piecami kaflowymi, co powoduje, że w klasach jest jedno źródło ciepła. Montaż instalacji CO usprawni obsługę techniczną szkoły a także spowoduje, że utrzymanie ciepła w pomieszczeniach stanie się mniej kłopotliwe.

  • 200 tys. zł

• 2013 r. - Budowa parkingu przy cmentarzu i przy kościele - Wielokrotnie mieszkańcy oraz wszyscy parafianie borykają się z brakiem miejsca parkingowego przy kościele,
  a w szczególności przy cmentarzu. Cmentarz jest usytuowany tuż przy ruchliwej drodze wojewódzkiej nr 441. Zważając na względy bezpieczeństwa należałoby wybudować parking na przeznaczonym do tego miejscu z wjazdem z drogi powiatowej.

  • 30 tys. zł

• 2010 r. - 2018 r. - Remont kościoła oraz plebani - zadanie to obejmuje: budowę wieży na kościele, remont elewacji kościoła, remont prezbiterium oraz remont plebani. Elewacja kościoła wymaga naprawy już od dawna.

  • 850 tys. zł

1 S (Strengths) - mocne strony: wszystko to co stanowi atut, przewagę, zaletę analizowanego obiektu,

W (Weaknesses) - słabe strony: wszystko to co stanowi słabość, barierę, wadę analizowanego obiektu,

O (Opportunities) - szanse: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu szansę korzystnej zmiany,

T (Threats) - zagrożenia: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu niebezpieczeństwo zmiany niekorzystnej.