UCHWAŁA NR XVI/101/2008

Rady Gminy w Kołaczkowie

z dnia 25 kwietnia 2008 roku

w sprawie: zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Bieganowo

Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 roku, Nr 142, poz. 1591, z 2002 r., Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 214, poz. 1806; z 2005 r. Dz. U. Nr 172, poz. 1441; z 2006 r. Dz. U. Nr 17, poz. 128, Nr 181, poz. 1337, z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974, Nr 173, poz. 1218) Rada Gminy w Kołaczkowie uchwala, co następuje:

§ 1.

Przyjmuje się dokument „Plan odnowy miejscowości Bieganowo" stanowiący załącznik
nr 1 do niniejszej uchwały.

§ 2.

Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Kołaczkowo.

§ 3.

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Załącznik nr 1

Do Uchwały nr XVI/101/2008

Rady Gminy w Kołaczkowie

Z dnia 25 kwietnia 2008 r.

Plan Odnowy Miejscowości
Bieganowo

Spis treści

Wstęp 3

1. Charakterystyka Gminy Kołaczkowo 4

Charakterystyka Miejscowości Bieganowo 9

Zasoby miejscowości Bieganowo 11

2. Analiza SWOT 12

3. Planowane działania na rzecz odnowy miejscowości
   w latach 2008 - 2018 14

Wstęp

Rozwój i odnowa obszarów wiejskich to jedno z najważniejszych wyzwań jakie stoi przed Polską w dobie wzmożonego procesu integracji narodów Europy. Zasadniczym celem jest zniwelowanie istniejących dysproporcji w poziomie rozwoju obszarów wiejskich
w stosunku do terenów zurbanizowanych lub objętych planem urbanizacji.

Dla prowadzenia działań zmierzających do poprawy przez Jednostki Samorządów Terytorialnych obecnej sytuacji na wsi niezbędny jest Plan Odnowy Miejscowości.

U źródeł koncepcji rozwoju i odnowy wsi oraz terenów wiejskich doszukać
się możemy potrzeby zróżnicowania działalności gospodarczej wśród mieszkańców wsi oraz kształtowanie jej w sposób zapewniający zachowanie walorów środowiskowych
i kulturowych, poprawy warunków życia poprzez rozwój infrastruktury oraz zapewnienia mieszkańcom i przedsiębiorcom dostępu do jak najszerszego wachlarza usług, a także rozwoju funkcji kulturowych i społecznych wsi.

Odnowa wsi, w przypadku wsi Bieganowo będzie polegać w szczególności
na realizacji następujących działań:

• Dokończenie kanalizacji ściekowej

• Termo modernizacja budynku szkoły podstawowej

• Remont elewacji kościoła

• Modernizacja świetlicy wiejskiej oraz zakup wyposażenia

• Budowa placu zabaw

• Budowa drogi gminnej nr 397536

• Modernizacja terenu przylegającego do boiska sportowego

Gmina Kołaczkowo stara się o dofinansowanie tych działań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Plan Odnowy Miejscowości Bieganowo będzie załącznikiem do wniosku o wsparcie finansowe.

1

Charakterystyka Gminy Kołaczkowo

Gmina Kołaczkowo położona jest w centralnej części woj. wielkopolskiego, po prawej stronie Warty, w pow. wrzesińskim.

Od północy graniczy z gminą Września i Strzałkowo, od wschodu z gminą Lądek
i gminą Pyzdry, od południowego-wschodu i od południa z gminą Żerków oraz od zachodu
z gminą Miłosław.

Źródło: Dane Urzędu Gminy

Gmina usytuowana jest w środkowym biegu rzeki Warty na Pojezierzu Wielkopolskim, w obszarze Równiny Wrzesińskiej oraz Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej. Fragment Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej w obrębie Gminy stanowi korytarz ekologiczny Śremski Warty o znaczeniu krajowym nr 27.

Najwyżej położony punkt stanowi Oz Krzywogórski (107.72 m n.p.m.), natomiast najniżej leżący znajduje się w pradolinie Warszawsko-Berlińskiej nad Wartą (69,0 m n.p.m.). Obszar Gminy urozmaicają doliny cieków i rowów.

Pod względem rzeźby terenu obszar Gminy jest mało urozmaicony. Przeważający obszar Gminy stanowi wysoczyzna morenowa płaska, łagodnie opadająca ku południowi,
w kierunku rz. Warty i jej doliny. Wyraźne formy morfologiczne stanowią:

• dolina rzeki Wrześnicy ze zboczami o spadkach >10% we wschodniej części Gminy

• pradolina Warty z krawędziami wysokości 10-12 m

• ciąg pagórków ozowych w północnej części gminy, zwany „krzywogórskim".

Gminę Kołaczkowo cechuje deficyt wód powierzchniowych, co objawia się niską zdolnością retencyjną obszaru oraz niską zasobnością obszaru zlewni. Wody powierzchniowe zajmują zaledwie 115 ha powierzchni, co stanowi 1% powierzchni Gminy.

Gmina leży w środkowym biegu rzeki Warty. Zlewnie cząstkowe tej rzeki - górny odcinek Miłosławki oraz dolny odcinek Wrześnicy - tworzą układ hydrograficzny obszaru. Warta stanowi regulator stosunków wodnych południowej części Gminy, przy jednoczesnym oddziaływaniu czynników meteorologicznych. Wpływ rzeki uwidacznia się najbardziej
w jej bezpośrednim sąsiedztwie, na terasie zalewowej. Terasa charakteryzuje
się występowaniem starorzeczy wypełnionych wodą - „oczek wodnych". Starorzecza, zagłębienia erozyjne, pełnią funkcję lokalnych zbiorników retencyjnych. W środkowym biegu rzeki Warty najniższe stany wód mają miejsce we wrześniu, podczas gdy wezbrania występują w marcu.

Rzeki Wrześnica i Miłosławka należą do rzek o śnieżno-deszczowym reżimie zasilania,
z jednym maksimum (w okresie marca-kwietnia) oraz jednym minimum ( w sierpniu-wrześniu) w ciągu roku. Wezbrania roztopowe występują najczęściej w miesiącach lutym
i marcu. Latem mogą występować wezbrania wywołane wysokimi opadami atmosferycznymi. Stany niżówkowe w ciekach pojawiają się już w czerwcu.

W przebiegu stanów i przepływów rzek dominują stany niskie przy niedużym udziale stanów średnich i wysokich. Niska zdolność retencyjna obszaru wynika z budowy utworów przypowierzchniowych (przewaga glin zwałowych) oraz uwarunkowań klimatycznych związanych z niskimi wartościami opadów oraz wysokim parowaniem.

Bilans wodny poprawiają zbiorniki małej retencji wodnej, z których największy „Borkowo" znajduje się na prawym dopływie rzeki Wrześnicy - Kanale Kołaczkowskim. W zbiorniku tym o powierzchni 14,9 ha magazynowanych jest 240 tys. m³ wody, wykorzystywanej na potrzeby rolnictwa. Małe zbiorniki wiejskie o przeznaczeniu przeciwpożarowym znajdują się w Kołaczkowie (2 zbiorniki o pow. 245 m²), Gałęzewicach (100 m²), Gorazdowie (60 m²). Ponadto na terenie Gminy znajduje się kilka mniejszych stawów rybnych: w Bieganowie, Krzywej Górze, Grabowie Królewskim, Spławiu, Wszemborzu, Budziłowie, Borzykowie i Sokolnikach.

Gmina Kołaczkowo charakteryzuje się występowaniem średnio urodzajnych gleb,
ze wskaźnikiem waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej (66,3 pkt), przekraczającym nieznacznie średnią krajową (65,3 pkt).

Szata roślinna Gminy jest skromna. Lasy mieszane i liściaste zajmują zaledwie
7% powierzchni Gminy, przy średniej lesistości kraju 29,2% Zasoby leśne skoncentrowane
są w okolicach Gorazdowa - Sokolnik. Mniejsze kompleksy leśne znajdują się w rejonie Krzywej Góry oraz w Pradolinie Warciańsko - Obrzańskiej. Dominującym typem lasu jest bór mieszany z świeży z monokulturami sosnowymi. W mniejszym stopniu występuje las mieszany, w którym przeważa dąb z domieszką brzozy oraz sosny. Obszary wilgotne zajmuje typ siedliskowy boru mieszanego wilgotnego. Dolina środkowej Warty z obszarem pradoliny znajduje się w strefie krajobrazu łęgów wierzbowo-topolowych.

Elementem zasługującym na uwagę są bogate zadrzewienia śródpolne. Większość
z nich porasta tereny nieatrakcyjne rolniczo, w bezpośrednim otoczeniu wyrobisk, oczek wodnych, wyniesień terenu.

Szatę roślinną wzbogacają parki dworskie i zieleń cmentarzy. Parki charakteryzują
się dużymi walorami estetyczno-krajobrazowymi, 8 z nich posiada dokumentację ewidencyjną, 6 wpis do rejestru zabytków i objętych jest ochroną Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. W parku w Kołaczkowie znaleźć można 2 pojedyncze okazy tulipanowców amerykańskich wpisanych do rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody.

. Wykaz parków Gminy Kołaczkowo

Źródło: Dane Urzędu Gminy

Gmina posiada dwa udokumentowane złoża kruszywa naturalnego - Spławie i Spławie II oraz jedno surowców ilastych Grabowo-Kołaczkowo, jak również rozpoznane wstępnie złoża torfu o zasobach szacunkowych. Zasoby złóż kruszywa są obecnie eksploatowane, złoża surowców ilastych mogą służyć do produkcji lekkich kruszyw ceramicznych.

Tereny, posiadające walory przyrodniczo-rekreacyjne, znajdują się w otoczeniu zbiornika Borkowo, który uprzednio winien zostać przystosowany do pełnienia funkcji rekreacyjnej. Możliwa jest na tym obszarze zabudowa letniskowa.

Możliwe jest również rozwijanie agroturystyki na terenach wsi Krzywa Góra
i Spławie, posiadających predyspozycje do pełnienia funkcji rekreacyjnej.

W sumie na terenie Gminy znajduje się 695 indywidualnych gospodarstw rolnych, które gospodarują na areale 8.972 ha, czyli na ponad 90% wszystkich użytków rolnych w Gminie. W strukturze gospodarstw rolnych zwraca uwagę wysoki udział gospodarstw o powierzchni powyżej 15 ha. Na ogólną liczbę 695 gospodarstw aż 216 ma powierzchnię przekraczającą
15 ha, obejmując blisko 70% powierzchni użytków rolnych. Gospodarstw o areale 10-15 ha jest 116 i obejmują one ponad 16% powierzchni użytków rolnych Gminy. Gospodarstw małych,
o areale 1-2 ha jest 149 (21,4% ogółu), ale gospodarzą zaledwie na 130 ha, stanowiących 1,4% uprawianych użytków rolnych. Należy przypuszczać, że praca w rolnictwie nie jest głównym źródłem utrzymania dla właścicieli tych gospodarstw.

Grunty orne zajmują zdecydowaną większość (ponad 93% powierzchni) terenów wykorzystywanych przez działalność rolniczą (por. Wykres 2.2).

W strukturze tej przeważają zboża (77,5% całości upraw), głównie pszenżyto ozime (23,5%), jęczmień jary (14,1%) oraz pszenica ozima (13,4%).

Na terenie Gminy ważną rolę odgrywa również hodowla, przede wszystkim trzody chlewnej.

Główne walory gospodarcze Gminy to:

• relatywnie korzystne położenie (Konin-Poznań, bliskość autostrady)

• dostępność terenów inwestycyjnych

• wzrost liczby podmiotów gospodarczych

• duży udział dużych gospodarstw rolnych (pow. 15 ha)

• własność prywatna gospodarująca na ponad 90% powierzchni użytków rolnych

• zasoby wód podziemnych

• atrakcje kultury - grodziska, kościoły, pałace (Reymont), izby regionalne.

Pewne obszary wymagają uwagi władz gminnych i próby rozwiązania problemów. Główne problemy i słabości Gminy to:

• wzrost bezrobocia do poziomu powyżej średniej krajowej

• niska lesistość Gminy (7%)

• przeciętne warunki do produkcji rolniczej i niska jakość gleb

• brak zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego

• mała liczba grup producenckich

• brak systemu ulg podatkowych

• niska zdolność retencyjna obszaru

• brak bazy noclegowej i słabo rozwinięta baza gastronomiczna.

2

Charakterystyka Miejscowości Bieganowo

Wieś występuje w dokumentach już w 1210 r. Osadzona była na prawie średzkim. Bieganowo jest gniazdem rodzinnym Bieganowskich herbu Grzymała. W roku 1288 była własnością Dzierżykraja Westkowica z Kopaszyc. Należała do tej rodziny aż do XVII wieku. W 1428 roku Jarosław z Bieganowa procesował się z Mikołajem z Wrześni o zwrot zbiegłego kmiecia o imieniu Klimek. W 1661 roku istniała już tu szkoła parafialna. W czasie "potopu" szwedzkiego wieś została doszczętnie spalona. Bieganowscy na początku XV w. wybudowali i uposażyli kościół drewniany, w którym znajdowła się grób rodzinny Bieganowskich.
W I połowie XIX w. grobowiec Bieganowskich już nie istniał. Obecny kościół pochodzi
z 1800 r. W tym czasie wieś była własnością Stanisława Bronisza.

W latach 70-tych XIX w. składała się z 2 części: Bieganowo, które zamieszkiwało 132 mieszkańców / wszyscy katolicy, w tym 40 analfabetów/ w 18 domostwach i Bierzewo zamieszkiwanego wówczas przez 212 mieszkańców / sami katolicy, w tym 86 analfabetów/
w 14 domostwach.

Obecny dwór, znajdujący się w Bieganowie został zbudowany w 1910 r. Ostatnim właścicielem był Edward Grabski. W 1926 r. majątek liczył 650 ha.

W okresie PRL-u mieścił się tu jeden z największych kombinatów rolniczych PGR (Państwowe Gospodarstwo Rolne) zarządzany przez Bogusława Paula.

Obecnie Bieganowo zamieszkuje 806 osób, 415 kobiet oraz 391 mężczyzn. Po upadku PGR mieszkańcy stracili pracę i wielu rozpoczęło emigrację do miast i sąsiednich wiosek. Liczba mieszkańców z roku na rok jest coraz mniejsza.

Tutejsza ludność zamieszkuje centralnie usytuowane bloki - charakterystyczne
dla tego typu wiosek, gdzie głównym utrzymaniem była praca w PGR. No obrzeżach
wsi znajdują się gospodarstwa rolne (18).

Dla przyszłego rozwoju wsi duże znaczenie ma środowisko przyrodnicze. Bliskość Wrześnicy, siedliska ptaków i park dookoła pałacu to najcenniejsze przyrodniczo walory Bieganowa.

Zabytki wsi Bieganowo

• Kościół p.w. św. Krzyża w Bieganowie, pochodzący z 1729 r. - znajduje
  się w poprawnym stanie technicznym, wymaga jedynie bieżących napraw
  i konserwacji

• Pałac w Bieganowie - pochodzący z lat 1914 - 16, autorstwa arch.
  St. Cybichowskiego, własność ANR OT w Poznaniu, nieco zaniedbany, jednak
  w poprawnym stanie, wymaga przejrzenia więźby, pokrycia dachowego, rynien
  i opierzeń, przeprowadzenia bieżących napraw i konserwacji. Docelowo konieczne jest malowanie elewacji (emulsyjna farba, którą został pomalowany pałac
  jest złuszczona). Park w stanie średnim, podstawowe prace pielęgnacyjne prowadzone są jedynie w bezpośrednim sąsiedztwie dworu. Pozostała część parku wymaga uporządkowania i przeprowadzenia prac sanitarnych.

3

Zasoby Miejscowości Bieganowo

Kultura i oświata

• Szkoła Podstawowa - obecnie uczęszcza tu 65 uczniów mieszkających jednocześnie
  w Bieganowie oraz dzieci z sąsiednich miejscowości.

Sport i rekreacja

• LZS Bieganowo - piłka nożna, siatkówka, siatkówka plażowa, tenis stołowy, futsal

• Boisko sportowe oraz sala gimnastyczna przy Szkole Podstawowej

Liczba mieszkańców

Wieś zamieszkuje 806 mieszkańców.

Kobiety - 415 Mężczyźni - 391

Dzieci w wieku szkolnym

Klasa „0"	9 uczniów	Klasa 5	9 uczniów
Klasa 1	6 uczniów	Klasa 6	12 uczniów
Klasa 2	7 uczniów	Klasa 1 gimnazjum	15 uczniów
Klasa 3	8 uczniów	Klasa 2 gimnazjum	17 uczniów
Klasa 4	14 uczniów	Klasa 3 gimnazjum	15 uczniów

4

Analiza SWOT¹

5

Planowane działania na rzecz odnowy miejscowości
w latach 2008 - 2018

Przy ustalaniu kolejności planowanych działań przeprowadzono konsultacje
z mieszkańcami (zebranie wiejskie - 11.03.2008 r.). Mieszkańcy przyjęli za priorytetowe inwestycje związane z poprawą infrastruktury publicznej oraz te, dla których beneficjentami są najmłodsi mieszkańcy terenu objętego Planem Odnowy Miejscowości. Zważając na potrzeby mieszkańców oraz na zgodność działań z priorytetami Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Kołaczkowo przyjęto następującą kolejność:

• 2010 r. - Remont świetlicy wiejskiej - świetlica znajduje się w centrum wsi i coraz częściej staje się miejscem spotkań mieszkańców. W roku 2007 odbyły się tu spotkania Rady Sołeckiej, zebranie wiejskie, zabawy w okresie letnim, dożynki oraz spotkania młodzieży. Częściowo sala jest wyremontowana ale jeszcze wiele elementów wymaga modernizacji - część okien, drzwi wejściowe, toalety.

  • 50 tys. zł

• 2010 r. - Remont elewacji kościoła i wieży - z kościoła z roku 1729 pozostała jedynie wieża. Spalona część kościoła została odbudowana. Jednakże cały kościół jest obiektem wpisanym do rejestru zabytków.

  • 1 500 tys. zł

• 2009 r. - 2011 r. - Termo modernizacja budynku szkoły - wszystkie elementy centralnego ogrzewania w budynku Szkoły Podstawowej są bardzo wyeksploatowane. Modernizacja obejmowałaby też ocieplenie elewacji, montaż nowych okien, remont dachu oraz wymianę pieca wraz z instalacją CO

  • 700 tys. zł

• 2009 r. - Budowa placu zabaw - pomiędzy blokami w centralnej części wsi brakuje miejsca dla dzieci. Plac zabaw stałby się nie tylko atrakcja dla dzieci ale jego otoczenie będzie miejscem gdzie w okresie letnim rodzice będą mogli pospacerować jednocześnie mając swoje pociechy pod stałą opieką.

  • 20 tys. zł

• 2012 r. - Budowa drogi gminnej nr 397536 - droga ta jest właściwie jedyną drogą gminną
  w Bieganowie. Pełni nie tylko funkcję dojazdową do pól ale stanowi też dojazd
  do dziesięciu posesji, z których większość stanowią gospodarstwa rolne. Warstwa bitumiczna ułatwiłaby dojazd, a także ze względu na bliskość Wrześnicy i strukturę terenu pozwoliłaby na lepsze odprowadzenie wody.

  • 350 tys. zł

• 2014 r. - Doprowadzenie do wszystkich domostw kanalizacji ściekowej - nie wszyscy mieszkańcy mają możliwość podłączenia się do kanalizacji sanitarnej. Do tej pory korzysta z kanalizacji ok. 726 mieszkańców.

  • 100 tys. zł

• 2008 r. - 2018 r. - Modernizacja terenu przylegającego do boiska sportowego - przy realizacji imprez sportowych należy zadbać nie tylko o samych sportowców ale powinno się pamiętać o kibicach sportowych. W Gminie Kołaczkowo czynnych piłkarzy jest ponad 200 dlatego każde zawody muszą być zorganizowane w oparciu o pewne zaplecze. Inwestycja ta obejmowałaby budowę trybuny oraz szatni.

  • 25 tys. zł

1 S (Strengths) - mocne strony: wszystko to co stanowi atut, przewagę, zaletę analizowanego obiektu,

W (Weaknesses) - słabe strony: wszystko to co stanowi słabość, barierę, wadę analizowanego obiektu,

O (Opportunities) - szanse: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu szansę korzystnej zmiany,

T (Threats) - zagrożenia: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu niebezpieczeństwo zmiany niekorzystnej.